Khám phá những tác dụng sức khỏe đặc biệt của rau ngò om

Rau ngò om, một loại cây thực phẩm phổ biến trong bữa ăn hàng ngày của người Việt, đồng thời cũng là một nguồn dược liệu quan trọng được sử dụng trong y học dân gian Việt Nam. Vậy, rau ngò om mang lại những công dụng gì đặc biệt?

Rau ngò om – nguồn dược liệu quan trọng được sử dụng trong y học dân gian Việt Nam

Giới thiệu sơ lược về cây rau ngò om

Theo Giảng viên Cao đẳng Dược Hà Nội cho biết: Cây rau ngò om, được biết đến khoa học với tên Limnophila aromatica (Lamk.) Merr, thuộc họ hoa mõm chó (Scrophulariaceae), là một loại cây thân thảo phổ biến. Nó được biết đến dưới nhiều tên gọi khác nhau như rau ngổ, ngổ hương, ngổ thơm ngổ ăn, ngổ ba lá, ngổ điếc, thạch long vĩ.

Cây rau ngò om có thân giòn, rỗng bên trong, mang mùi thơm đặc trưng và được phủ nhiều lông mịn theo chiều dọc. Lá ngò om nhỏ, màu xanh, nhẵn, hình răng cửa nhỏ ở mép lá, mọc đối xứng và ôm sát thân cây mà không có cuống lá. Hoa ngò om có hình dáng loa kèn với 5 cánh màu tím phía trên và trắng phía dưới. Quả ngò om có hình nang nhẫn, ngắn, có nếp nhăn và bướu, chứa hạt đen nhạt bên trong, mang hình dạng trụ.

Rau ngò om có nguồn gốc từ Bắc Mỹ và hiện nay rất phổ biến và dễ tìm thấy ở khắp các tỉnh thành Việt Nam. Loại cây này thích ứng với môi trường nóng và ẩm, thường mọc nổi trên mặt nước. Ngày nay, rau ngò om được trồng trên cạn để sử dụng làm gia vị, mặc dù cần được tưới nước đều và đầy đủ để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển của cây.

Các thành phần có trong cây rau ngò om

Rau ngò om chứa một loạt các thành phần có lợi cho sức khỏe, bao gồm:

Tinh dầu (0,13%)
Cumarin
Protid
Flavonoid
Vitamin B
Vitamin C
Đường khử
Carotene
Cellulose
Acid hữu cơ
Glucid
Monoterpenoid cetone
Limonene
Aldehyd perilla
Nevadensin
Nước

Tác dụng của rau ngò om

Tác dụng của rau ngò om được chia thành hai phương diện theo y học hiện đại và y học cổ truyền:

3.1. Theo y học hiện đại:

Kháng khuẩn, tiêu viêm: Các hoạt chất nhóm coumarin và flavonoid trong rau ngò om có khả năng kháng khuẩn và tiêu viêm, hỗ trợ trong điều trị viêm khớp, viêm gan, và nhiễm trùng ngoài da.

Ức chế sự phát triển tế bào ung thư: Hoạt chất nevadensin, chiết xuất từ ngò om, đã được ghi nhận có tác dụng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư dạ dày và tuyến tiền liệt.

Lợi tiểu: Rau ngò om giúp giãn nở mạch máu và tăng cường khả năng lọc cầu thận, có thể hỗ trợ trong việc đẩy sỏi ra khỏi cơ thể khi đi tiểu.

Giải độc: Rau ngò om có tác dụng giải độc, giúp da trở nên sáng mịn, cơ thể duy trì sức khỏe, đầu óc minh mẫn, và hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.

3.2. Theo y học cổ truyền:

Theo Đông y: Rau ngò om được coi là có vị cay, tính mát, có công năng thanh nhiệt, giải độc, tiêu thũng và chỉ dưỡng. Trong y học cổ truyền, ngò om thường được sử dụng trong các bài thuốc trị các tình trạng như sỏi thận, sỏi túi mật, đầy hơi, bí tiểu, tiểu ra máu, đái dầm, tiểu không tự chủ, huyết trắng, sỏi, ho, cảm, chảy nước mũi, và khi bị rắn độc cắn.

Ngò om có thể dùng tươi hoặc phơi khô đều rất tốt

Một số bài thuốc hay chữa bệnh sử dụng rau ngò om

Dưới đây là một số bài thuốc truyền thống sử dụng rau ngò om, chế biến từ cả dạng tươi và phơi khô, kết hợp với các thành phần khác:

Kết hợp với râu bắp và mã đề: Hỗ trợ chữa trị sỏi thận.

Sinh tố ngò om: Được sử dụng để giúp giảm sỏi thận và hỗ trợ chức năng thận.

Kết hợp với dừa: Có tác dụng chữa trị sỏi thận và hỗ trợ sức khỏe thận.

Kết hợp với mật ong: Hỗ trợ giảm sỏi thận và mang lại lợi ích cho hệ tiêu hóa.

Kết hợp với mùi tàu, cỏ mần trâu, cỏ sữa lá nhỏ: Hỗ trợ chữa trị đái dầm và tiểu không tự chủ.

Kết hợp với cây mộc tặc, rễ cỏ tranh: Có tác dụng chữa trị đại tiện ra máu.

Kết hợp với dây vác tía: Hỗ trợ giảm ban đỏ trên da và cung cấp lợi ích cho làn da.

Ngò om kết hợp với bạc hà phơi khô, sao vàng: Có công dụng hạ mỡ máu, mỡ gan, giải độc cơ thể.

Một số lưu ý quan trọng cần phải biết khi sử dụng rau ngò om

Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi sử dụng rau ngò om được Dược sĩ Trường Cao đẳng Dược Hà Nội khuyến cáo gồm:

Kiểm tra và làm sạch: Rau ngò om thường mọc ở những nơi ẩm ướt, có thể chứa đựng bụi bẩn và ký sinh trùng. Trước khi sử dụng, nên ngâm rửa nhiều lần, sử dụng nước muối pha loãng, thuốc tím hoặc nhúng nước ấm (45 độ C) để đảm bảo an toàn.

Hạn chế sử dụng khi mang thai: Trong rau ngò om có chứa các chất có thể gây sảy thai, nên phụ nữ mang thai nên hạn chế sử dụng loại rau này.

Không dùng cho trẻ em dưới 12 tháng tuổi: Tránh áp dụng các bài thuốc chữa bệnh từ rau ngò om cho trẻ em, đặc biệt là dưới 12 tháng tuổi.

Nguy cơ dị ứng: Một số người có thể phản ứng dị ứng với rau ngò om, gây ra mẩn ngứa, mề đay, sưng, khó thở. Nếu xuất hiện các triệu chứng này, nên tham khảo ý kiến bác sĩ.

Phân biệt với rau ngổ trâu: Rau ngò om cần được phân biệt với rau ngổ trâu, loại cây mọc hoang dại, để tránh nhầm lẫn và sử dụng đúng mục đích. Rau ngổ trâu thường được dùng làm thức ăn cho lợn.

Thận trọng với tương tác thuốc: Tương tác thuốc giữa rau ngò om và các loại thuốc khác chưa được báo cáo. Tuy nhiên, vẫn nên thận trọng khi sử dụng cùng lúc với các thảo dược, thuốc, vitamin, hoặc thực phẩm chức năng khác.

Rau ngò om không chỉ là một nguyên liệu phổ biến trong ẩm thực Việt Nam mà còn là một dược liệu quý được sử dụng trong y học hiện đại và cổ truyền. Được biết đến với nhiều công dụng từ kháng khuẩn, giảm viêm đến ức chế sự phát triển tế bào ung thư, rau ngò om đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Tuy nhiên, như mọi thực phẩm và dược liệu khác, việc sử dụng rau ngò om cũng cần sự chú ý và thận trọng. Đối với những người có thai, trẻ em, và những người có khả năng dị ứng, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày. Việc chọn lựa, làm sạch đúng cách, và hiểu rõ về ngò om sẽ giúp tận dụng tối đa các lợi ích mà cây rau này mang lại.

Nhìn chung, rau ngò om không chỉ là một phần ngon miệng của bữa ăn mà còn là một “thảo dược” tự nhiên, góp phần làm cho cuộc sống của chúng ta trở nên khỏe mạnh hơn. Hãy tận dụng đúng cách và thưởng thức vị ngon cùng những lợi ích mà ngò om mang lại!

Nguồn: thuocbac.edu.vn tổng hợp