Thuốc Bắc có tác dụng và hiệu quả tốt trong chữa bệnh, nhưng nếu muốn được như thế thì bạn phải biết cách nấu để thuốc có thể phát huy được tác dụng của nó.

• Giới thiệu bài thuốc đông y chữa trị trầm cảm hiệu quả
• Cách sử dụng thuốc Đông y như thế nào hiệu quả nhất
• Hiểu cơ bản về thuốc bắc và thuốc nam

Cách nấu thuốc bắc đúng cách

Thuốc Bắc là một trong những loại thuốc chữa bệnh rất hay và hiệu quả, vừa phù hợp với năng lực kinh tế và vừa dễ tìm, dễ làm. Nhưng để thuốc phát huy được thì bạn cần phải biết cách nấu và sử dụng thuốc đúng cách.

Thuốc Bắc là gì?

Theo Thư viện Y Dược, thuốc Bắc là cách gọi ở Việt Nam đối với các loại thuốc được sử dụng trong Đông y của Trung Quốc. Sở dĩ có tên gọi là thuốc Bắc là để phân biệt với thuốc Nam là thuốc theo Y học Cổ truyền Việt Nam.

Các loại thuốc Bắc hầu hết có nguồn gốc từ thực vật, thường được phơi khô hoặc tẩm sấy nhưng cũng có loại được giữ tươi như nhân sâm,.. Có một số loại thuốc Bắc có nguồn gốc những loại động vật quý hiếm như vây cá mập, tắc kè, cá ngựa… có thể đem phơi khô, ngâm rượu hoặc nấu thành cao…

Nhìn chung, điều trị bằng thuốc Bắc thường mất thời gian hơn so với điều trị bằng y học hiện đại đối với cùng một loại bệnh và thường dùng nhiều thang, nhiều phương thang cho một đợt điều trị.

Cách nấu thuốc Bắc đúng cách và phát huy được tất cả tác dụng

Có rất nhiều bệnh nhân chữa bệnh bằng thuốc Bắc thì bệnh khỏi rất nhanh, nhưng lại có một số người uống hết thang này đến thang khác nhưng bệnh vẫn không thuyên giảm. Nguyên nhân không phải do thầy thuốc chuẩn đoán sai bệnh, cho sai thuốc mà nằm ở chỗ sắc thuốc sai cách.

Sắc thuốc khó nhất ở chỗ làm sao có thể chiết xuất được hết thành phần hoạt chất có trong thang thuốc. Vì thế để tận dụng tối đa công dụng của các vị thuốc Bắc trong việc điều trị bệnh, khi sắc thuốc cần chú ý những điểm sau:

Không nên rửa lại thuốc trước khi sắc

Theo Bác sĩ Y học Cổ truyền Nguyễn Thanh Hậu đang công tác tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur ở Tp.HCM cho biết: Thuốc trước khi được bào chế và bốc thuốc thành thuốc thang thì đã được loại bỏ hết tất cả các tạp chất, ngâm rửa, thái, phơi khô, sấy. Có một số vị phải tẩm với muối, đường, giấm, nước cơm… sau đó phơi khô sao vàng. Vì thế không nên rửa lại thuốc khi sắc.

Không nên rửa lại thuốc khi sắc

Nước dùng để sắc thuốc

– Nước dùng phải là nước trong sạch hoặc đã được đun chính vì những loại nước này đã loại bỏ những chất có thể làm mất tác dụng của một số vị thuốc.

– Dùng nước mưa nhưng mưa giữa mùa mưa là tốt nhất không có độc hại.

– Thông thường liều lượng cho một thang thuốc 100g khoảng 500-600ml hoặc nước là 2 bát nước lấy 1 bát thuốc.

Dụng cụ sắc thuốc

Theo Thuốc Bắc cho biết khi sắc thuốc các bạn cần phải chú ý những điều cơ bản sau:

– Không nên dùng dụng cụ bằng nhôm, sắt để sắc thuốc vì trong vị thuốc có rất nhiều chất acids, chất kiềm và muối. Các hoạt chất này sẽ tương tác với kim loại làm mất hoặc thay đổi dược tính của thuốc.

– Không sắc thuốc bằng ấm bằng đồng và gang vì khi sắc ra hóa chất là kim loại độc hại cho sức khỏe.

– Nên sử dụng siêu sắc thuốc bằng đất loại cổ truyền là tốt nhất. Nồi nấu bằng thuỷ tinh hoặc nồi nấu bằng sành cũng được. Hoặc có thể sử dụng các dụng cụ sắc thuốc bằng điện tử tự động ngắt điện rất tiện lợi.

Nhiên liệu sắc thuốc

Nếu bạn không có dụng cụ sắc thuốc bằng điện tử, bạn nên sử dụng nhiên liệu bằng củi để sắc thuốc là tốt nhất. Nếu đun bằng than thì phải lót miếng gang che chắn cho ngọn lửa vừa phải không cho thuốc trào ra.

Thời gian và nhiệt độ sắc thuốc

Sách Đông y thời Lý Trần có viết: “Uống thuốc thang chất lượng thuốc tốt, bào chế đúng phép, chuẩn trị đúng bệnh điều trị đúng phép nhưng sắc thuốc lỗ mãng đun lửa to thì thuốc cũng không công hiệu”. Do đó, nhiệt độ cũng như thời gian sắc thuốc rất quan trọng.

Nếu là các vị thuốc lá nên rửa nhanh dưới vòi nước cho sạch rồi hãy cho vào siêu. Trước khi sắc cần đổ ngập nước trên mặt thuốc. Cho thuốc vào trước, sau cho tiếp nước lạnh vào ngâm khoảng 1 giờ để nước ngấm vào bên trong các vị thuốc. Sau đó đun sôi, đun tiếp khoảng 30 phút mới tắt lửa, ủ thêm 5 – 10 phút mới chắt nước thuốc ra. Tuy nhiên tùy theo từng bệnh và từng loại thuốc khác nhau sẽ có thời gian khác nhau.

Cách sắc thuốc đúng cách, phát huy hiệu quả của thuốc

– Nếu là thang thuốc giải cảm thường được sắc nhanh với lửa to và sắc một lần khi sôi thì rót ra uống lúc thuốc còn ấm nóng, để lấy khí giúp ra mồ hôi và không bị mất tinh dầu như bạc hà, kinh giới, tía tô.

– Nếu là thang thuốc chữa bệnh hoặc thuốc bổ như đương quy, nhân sâm, bạch truật, hà thủ ô… cần lấy vị nên sắc chậm với lửa riu riu cho thuốc sôi âm ỉ nhưng không trào ra ngoài, thời gian sắc 50-60 phút, rót lấy nước thứ nhất và sắc nước thứ hai cách cũng giống như nước thứ nhất. Hòa hai nước lại với nhau uống, hoặc có thể cô đặc lại rồi chia hai lần uống trong ngày.

Cách dùng thuốc

Bạn Nguyễn Hoàng An đang theo học Trung cấp Y học cổ truyền tại Tp.HCM cho biết: Khi học tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur, các thầy cô đã giới thiệu những kiến thức cần biết khi sắc thuốc Bắc, đặc biệt là những lưu ý khi dùng thuốc, ví dụ như:

– Nên uống lúc bụng trống cho thuốc dễ hấp thu.

– Không dùng chung với trứng, sữa, phó mát.

– Không uống chung với nước giải khát có gas, nước ép trái cây, nước trà, các loại chè đậu, nước canh thịt, nước rau muống.

– Không dùng các chất kích thích như rượu, thuốc lá, các chất cay, nóng.

– Không ăn những thức ăn cứng, dai, khó tiêu, giúp thuốc dễ hấp thu.

– Chú ý kiêng ăn theo lời khuyên của bác sĩ cho từng loại bệnh.

Nguồn: thuocbac.edu.vn