90% đông trùng hạ thảo trên thị trường là giả
Chính vì quý hiếm và có giá đắt đỏ nên hiện nay, trên thị trường đã xuất hiện rất nhiều loại đông trùng hạ thảo giả, được làm rất tinh vi khiến những người tiêu dùng rơi vào hoàn cảnh “tiền mất tật mang”.
Đông trùng hạ thảo là vị thuốc quý hiếm, từ thời xa xưa chúng đã được coi là một vị “thần dược”, giá của một kg đông trùng hạ thảo chất lượng cao có thể lên tới hàng nghìn USD.
Các sản phẩm về đông trùng hạ thảo xuất hiện trên thị trường dưới nhiều dạng như dạng tươi, dạng khô. Các dạng thành phẩm như viên nén, viên nang, dạng nước… được bày bán trên thị trường với mức giá rất cao. Được biết, giá xuất xưởng của đông trùng hạ thảo loại bình thường lên đến hơn 50 triệu đồng/kg. Đến tay người tiêu dùng, giá này tăng thêm 50% hoặc hơn thế nữa.
Vì giá trị cao ngất ngưởng như vậy nên đông trùng hạ thảo là loại dược phẩm cao cấp được làm giả nhiều nhất. Nếu người tiêu dùng không có kinh nghiệm thì rất khó nhận biết đâu là hàng thật và đâu là hàng giả.
Theo BS Nguyễn Xuân Hướng, nguyên Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam cho biết, đông trùng hạ thảo dạng nước hiện nay được làm giả rất nhiều, chúng chủ yếu từ nước cam, tinh dầu, chất tạo màu… uống vào cũng chẳng có tác dụng gì. Vấn đề đông trùng hạ thảo giả không chỉ ở các sản phẩm tinh chế mà ngay cả con thật cũng bị làm giả một các tinh vi.
Bởi đông trùng hạ thảo chỉ sinh trưởng ở những nơi cao hơn so với mặt nước biển từ 3.000 đến 5.000m, nhiệt độ thấp, nơi thiếu oxy và quanh năm phủ tuyết. Chúng thường xuất hiện trên những cao nguyên ở Tây Tạng, Trung Quốc nên rất khó phân biệt được thật giả.
Do đông trùng hạ thảo hiếm nên người ta làm giả trùng thảo bằng thân củ của địa tàm và thảo thạch rồi cắm cỏ vào, có loại được làm từ bột ngô, bột mạch, thạch cao. Một số đông trùng hạ thảo giả được sản xuất bằng cách gia công ép màng nên bên ngoài có màu trắng ngà, hình sâu non nhẵn bóng, rõ các vằn khía, mặt cắt có màu trắng nhạt. Khi cầm lên thấy nặng, không nhẹ bông như trùng thảo thật.
Ở mức độ tinh vi hơn, người ta còn làm thành cả đông trùng hạ thảo nguyên con y hệt trùng thảo thật, với đủ cả thân sâu và sợi nấm mọc trên đỉnh đầu. Đặc biệt, trùng thảo còn được làm giả từ con sâu chít (sâu thân nhộng sống trong cây chít) mà người ta thường dùng để ngâm rượu nên rất khó phân biệt.
Cũng theo BS Nguyễn Xuân Hướng, tuy đông trùng hạ thảo là một vị thuốc bắc bổ của Đông y nhưng lại không có tác dụng chữa bệnh, được dùng chủ yếu để bồi bổ cho người già, giúp bổ khí huyết, người trẻ ít có tác dụng. Cho nên việc mua phải đông trùng hạ thảo giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ sẽ dễ gây nguy hiểm đến tính mạng cho người sử dụng.
Bên cạnh đó, người dân còn tốn kém những khoản tiền không nhỏ từ việc mua những sản phẩm đông trùng hạ thảo giả này. Đông trùng hạ thảo không phải thuốc chữa bệnh mà chỉ nên coi là thực phẩm chức năng, chỉ dùng khi cơ thể không khỏe.
Chúng ta chỉ nên dùng đông trùng hạ thảo như bài thuốc hỗ trợ quá trình điều trị để tăng cường sức khỏe chứ không phải thuốc chữa bách bệnh như nhiều người lầm tưởng và quảng cáo thổi phồng.
Theo Lương y Vũ Quốc Trung, Hội Đông y Việt Nam, đông trùng hạ thảo chỉ nên coi là thực phẩm chức năng, dùng khi cơ thể không khỏe. Đông trùng hạ thảo thật thì ninh lâu vẫn dai, không mủn, cọng cỏ ở đầu không nát, khi ninh tỏa ra mùi thơm, tanh như cá… còn các sản phẩm đông trùng hạ thảo giả có cạnh gờ hơi cong, bên ngoài có màu vàng nhạt, dài độ 2 – 3cm, đường kính 0,1 – 1cm, giòn hơn so với thông thường, khi cắt ra thì có màu trắng.
Còn đông trùng hạ thảo thật do chất đệm nấm mọc dính liền vào đầu sâu non mà thành. Đầu sâu non giống như con tằm, dài chừng 3 – 5cm, đường kính khoảng 0,3 – 0,8cm.
Bên ngoài có màu vàng sẫm hoặc nâu vàng với khoảng 20 – 30 vằn khía, vằn khía ở gần đầu nhỏ hơn. Phần đầu có màu nâu đỏ, đuôi giống như đuôi con tằm, có tất cả 8 cặp chân, nhưng 4 đôi ở giữa là rõ nhất…
Còn theo PGS TS Trịnh Văn Lẩu, nguyên Viện trưởng Viện kiểm nghiệm thuốc Trung Ương, do có giá trị dinh dưỡng cao, điều kiện sinh trưởng khó nên đông trùng hạ thảo rất quý, giá tương đương với vàng. Với giá thành cao như thế, nên đông trùng hạ thảo thường bị làm giả và bày bán rất nhiều trên thị trường. Vì vậy người tiêu dùng phải cẩn trọng trong việc mua các sản phẩm từ đông trùng hạ thảo.
Theo đông trùng hạ thảo