Nhân sâm là vị thuốc quý trong y học cổ truyền, giúp bồi bổ sức khỏe và cải thiện trí nhớ. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp sử dụng, và lạm dụng có thể gây tác dụng phụ.

• Những vị thuốc đông y hỗ trợ giảm trào ngược dạ dày hiệu quả
• Những vị thuốc Đông Y nổi bật giúp giảm ho khi thời tiết chuyển lạnh

Nhân sâm là vị thuốc quý trong y học cổ truyền

Bác sĩ Cao đẳng Y Sài Gòn chia sẻ những đối tượng và tình huống cần thận trọng hoặc không nên sử dụng nhân sâm để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Tác dụng của nhân sâm

Theo y học cổ truyền, nhân sâm có vị ngọt, hơi đắng, tính ấm, tác dụng vào các kinh Tỳ, phổi, tim, thận, giúp tăng cường khí huyết, dưỡng ẩm cơ thể, cải thiện trí nhớ, thúc đẩy sản xuất năng lượng và nuôi dưỡng máu. Nhân sâm được sử dụng trong điều trị các bệnh lý nghiêm trọng, như mệt mỏi, thiếu máu, suy nhược, ho yếu, mất ngủ, khó thở, hay quên và các triệu chứng thiếu khí.

Tuy nhiên, cần lưu ý liều lượng khi dùng nhân sâm: bắt đầu từ 0,5 gram mỗi ngày và không quá 10-15 gram.

Những trường hợp cần tránh sử dụng nhân sâm

Theo bác sĩ công tác tại Khoa Y học cổ truyền – Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn dưới đây là những đối tượng và trường hợp cần đặc biệt lưu ý hoặc hạn chế sử dụng nhân sâm để tránh gây tác dụng phụ hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe:

• Bệnh nhân suy kiệt, quá yếu: Nhân sâm phù hợp với người thiếu khí nhưng đối với những người cơ thể đã quá yếu, việc sử dụng nhân sâm có thể gây gánh nặng cho hệ tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng.
• Người mắc bệnh thận: Nhân sâm có thể tạo thêm gánh nặng cho thận và làm giảm khả năng lọc chất của thận, đặc biệt với những người đang phải hạn chế natri và kali trong chế độ ăn uống.
• Người bị tiêu chảy cấp: Những người đang bị tiêu chảy cấp hoặc có vấn đề về tiêu hóa không nên dùng nhân sâm, vì nó có thể làm tình trạng tiêu hóa thêm trầm trọng.
• Bệnh nhân tăng huyết áp: Nhân sâm có thể làm tăng huyết áp và làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh tăng huyết áp. Những người có tiền sử cao huyết áp cần thận trọng khi sử dụng.
• Phụ nữ mang thai và cho con bú: Phụ nữ mang thai cần cẩn trọng khi sử dụng nhân sâm, vì các thành phần trong nhân sâm có thể ảnh hưởng đến thai kỳ. Phụ nữ đang cho con bú cũng không nên dùng nhân sâm vì các thành phần có thể được truyền qua sữa mẹ.
• Trẻ em dưới 14 tuổi: Trẻ em đang trong giai đoạn phát triển cơ thể và thần kinh, vì vậy việc sử dụng nhân sâm có thể ảnh hưởng đến sự phát triển tự nhiên của trẻ, đặc biệt là chất lượng giấc ngủ và hành vi.
• Người đang thực hiện chế độ ăn kiêng: Nhân sâm có thể ảnh hưởng đến thói quen ăn uống và tác động đến trạng thái sinh lý của cơ thể, làm thay đổi hiệu quả của chế độ ăn kiêng.
• Bệnh nhân trước và sau phẫu thuật: Việc sử dụng nhân sâm trong những trường hợp này cần có sự chỉ dẫn của bác sĩ chuyên môn để tránh ảnh hưởng đến quá trình hồi phục.

Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tuyển sinh năm 2025

• Phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt: Nhân sâm có tác dụng bổ sung sinh lực và thúc đẩy tuần hoàn máu, nhưng nếu uống quá nhiều trong kỳ kinh nguyệt, có thể gây co thắt tử cung và làm tăng cảm giác khó chịu.
• Người bị cảm lạnh và nhiễm trùng: Khi bị cảm lạnh hoặc nhiễm trùng, cơ thể vẫn còn yếu và sử dụng nhân sâm có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
• Người mắc bệnh lý mãn tính hoặc dị ứng thuốc đông y: Những người mắc các bệnh lý lâu dài hoặc dị ứng với thuốc đông y nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng nhân sâm.
• Người đang sử dụng thuốc kê đơn: Nhân sâm có thể tương tác với một số loại thuốc, làm thay đổi hiệu quả điều trị, đặc biệt là thuốc hạ đường huyết. Vì vậy, những người đang sử dụng thuốc kê đơn nên tham khảo bác sĩ trước khi sử dụng.
• Người dị ứng với nhân sâm: Một số người có thể bị dị ứng với nhân sâm, gây ra các phản ứng như ngứa, đỏ da, sưng tấy, thậm chí khó thở. Nếu có triệu chứng dị ứng, cần ngừng sử dụng và đến cơ sở y tế ngay lập tức.
• Người nhạy cảm với chất kích thích: Nhân sâm có thể gây kích thích tương tự như caffeine, do đó, những người nhạy cảm với caffeine hoặc các chất kích thích khác cần tránh sử dụng nhân sâm, đặc biệt là vào ban đêm.

Lưu ý quan trọng: Trước khi sử dụng nhân sâm trong các bài thuốc Đông y, người tiêu dùng nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả, đặc biệt là với những người có các tình trạng sức khỏe đặc biệt hoặc đang dùng thuốc.