Câu kỷ tử hay còn được gọi với nhiều tên khác như địa cốt tử, câu khơi hay khởi tử…Đây là một loại dược liệu được áp dụng trong nhiều bài thuốc trị bệnh hữu dụng.

• Chữa bệnh bằng Râu Bắp liệu bạn có biết?
• Bông mã đề – thảo dược trị bách bệnh

Sơ lược về cây Câu Kỷ Tử

Câu kỷ tử là loại cây thuộc họ Cà (danh pháp khoa học: Solanaceae), có tên khoa học là Fructus Lycii. Cây có nguồn gốc từ Trung Quốc, xuất hiện nhiều ở tỉnh Quảng Đông, Vân Nam và Quảng Tây.

Câu kỷ tử là một trong những vị thuốc quý hiếm. Cây Câu kỷ tử có chiều cao trung bình từ 0.5m đến 1.5m, mọc đứng, cành phân nhiều. Cành kỷ tử mảnh, thỉnh thoảng có gai. Lá cây Câu kỷ tử hình mũi mác, hẹp ở gốc, mọc cách, nhẵn.

Theo chia sẻ từ thầy thuốc Y học cổ truyền Sài Gòn, Câu kỷ tử chứa thành phần hóa học đa dạng, bao gồm valine, vitamin B1, C, B2, canxi, linoleic acid, sắt, kẽm, acid amin, betain, asparagine,…

Cây Kỷ Tử và một số bài thuốc điều trị bệnh hay

Chữa da mặt sần sùi và nám sạm: Sử dụng Sinh địa 3 cân và kỷ tử 10 cân. Sau đó mang dược liệu tán thành bột mịn, mỗi lần dùng 1 thìa uống với rượu ấm. Ngày dùng 3 lần trong thời gian dài để cải thiện làn da.

Chữa can thận âm hư gây đổ mồ hôi trộm, hoa mắt, sốt về chiều, đau mắt, giảm thị lực: Sử dụng Thục địa 16g, phục linh, câu kỷ tử và đơn bì mỗi thứ 6g, cúc hoa 12g. Sau đó mang tán thành bột mịn và sau đó làm thành viên. Mỗi lần dùng 6g/ 2 lần/ ngày, nên uống cùng nước muối nhạt.

Trị mắt mộng thịt, thận hư, hoa mắt và suy nhược cơ thể: Sử dụng 1 cân câu kỷ tử, 40g tiểu hồi hương, 40 g thục tiêu, 40g chi ma, bạch phục linh, thục địa và bạch truật mỗi thứ 40g, mật và rượu. Sau đó mang Ngâm rượu với 1 cân kỷ tử, sau đó chia thành 4 phần bằng nhau. Phần đầu sao vàng, 3 phần còn lại lần lượt sao với chi ma, tiểu hồi hương và thục tiêu. Sau đó thêm bạch truật, thục địa và bạch phục linh vào, đem tất cả tán thành bột mịn, luyện với mật làm thành viên và dùng hằng ngày.

Chữa di tinh, huyết trắng nhiều, thận hư, suy nhược, lưng đau và mỏi gối: Sử dụng Sơn thù nhục 160 g, sơn dược sao vàng 160g, thục địa 320 g, câu kỷ tử 160g, quy bản sao, thỏ ty tử và lộc giao sao mỗi thứ 160 g, ngưu tất 120g. Sau đó mang tán bột mịn, trộn với mật làm thành hoàn. Ngày dùng 2 đến 3 lần, mỗi lần uống từ 12g đến 16g.

Chữa đục thủy tinh thể, hoa mắt, cườm mắt và giảm thị lực: Sử dụng Ba kích thiên và cúc hoa mỗi thứ 8 g, nhục thung dung 12 g, kỷ tử 20g và ba kích thiên 8 g. Sau đó mang các vị sắc lấy nước uống.

Trị dạ dày bị viêm mãn tính: Sử dụng Một lượng câu kỷ tử khô. Dùng 20g/ ngày, chia thành 2 lần dùng. Đem nhai khi bụng đói, thực hiện bài thuốc trong 2 tháng.

Chữa chảy nước mắt khi ra gió và sinh bệnh ở mắt do can hư: Sử dụng câu kỷ tử khô và rượu. Sau đó mang kỷ tử ngâm với rượu trong 5 đến 7 ngày. Mỗi lần dùng 1 đến 2 thìa rượu, ngày uống 2 lần.

Tăng số lượng và chất lượng tinh trùng, hỗ trợ chữa chứng vô sinh – hiếm muộn ở nam giới: Sử dụng Nhục thung dung, câu kỷ tử, lộc giác giao, lộc nhung, câu kỷ tử, đương quy, xuyên khung, đảng sâm, đan sâm, táo nhân, sinh địa, nhân sâm. Sau đó mang ngâm các vị với 10 lít rượu 40 độ. Sau đó đun 300 g đường phèn với 0.5 lít nước cho tan ra, đợi nguội và đổ vào rượu. Ngâm rượu trong 30 ngày. Ngày dùng 3 ly, mỗi ly khoảng 25 ml.

Chữa đau mắt đỏ: Sử dụng Câu kỷ tử tươi. Sau đó mang giã nát câu kỷ tử, lấy nước và nhỏ vào khóe mắt 3 – 4 giọt.

Chữa chảy nước mắt do can hư: Sử dụng 960 g câu kỷ tử và rượu. Sau đó mang kỷ tử ngâm rượu trong 21 ngày, dùng uống mỗi ngày cho đến khi khỏi.

Bài thuốc hay trị chứng suy nhược khi thay đổi thời tiết: Sử dụng Ngũ vị tử và câu kỷ tử. Sau đó mang tán bột dược liệu, sau đó hòa với nước sôi uống như trà.

Trị xơ gan và viêm gan mãn tính do âm hư: Sử dụng Đương quy, mạch môn và bắc sa sâm mỗi thứ 12 g, sinh địa 24g đến 40g, câu kỷ tử 12g đến 24 g và xuyên luyện tử 6g. Sau đó mang các vị sắc lấy nước uống.

Trị chứng cườm mắt tuổi già: Sử dụng Câu kỷ tử, cúc hoa mỗi thứ 120 g, đơn bì và phục linh mỗi thứ 80 g, thục địa 320g, sơn dược 160 g và sơn thù 160g. Tán mịn dược liệu, luyện với mật làm hoàn. Mỗi lần dùng 10g đến 12 g, ngày dùng 2 đến 3 lần.

Trị chứng lao nhiệt gây đau nhức âm ỉ trong xương: Sử dụng Thanh hoa, địa cốt bì, thục địa, mạch môn đông, câu kỷ tử, ngưu tất và miết giáp. Mang tất cả dược liệu đã chuẩn bị sắc uống.

Trị vô sinh và giảm chức năng sinh lý ở nam giới: Sử dụng 15 g câu kỷ tử. Đem Nhai kỷ tử trước khi ngủ, thực hiện liên tục cho đến khi khỏi.

Chữa đau mỏi vùng thắt lưng, thận hư: Sử dụng Hoàng tinh và câu kỷ tử bằng lượng nhau. Mang Tán bột, sau đó trộn với mật làm thành viên. Mỗi lần uống 12g với nước ấm, ngày dùng 2 lần cho đến khi khỏi.

Thải độc cho gan: Sử dụng Trà, mật ong, câu kỷ tử khô và nước đun sôi. Hãm các nguyên liệu với nước sôi trong 10 phút, uống hằng ngày để giải độc cho gan.

Những điểm cần chú ý khi sử dụng Câu Kỷ Tử để trị bệnh

Ngoài những công dụng trị bệnh hữu ích từ thảo dược Câu kỷ tử thì các giảng viên Trung cấp Y học cổ truyền cũng khuyến cáo các bạn cần chú ý thông tin cụ thể như sau:

• Không sử dụng câu kỷ tử cho người có ngoại tà thực nhiệt.
• Dược liệu kỷ tử có thể gây sảy thai, do đó cần tránh dùng trong thời gian mang thai.
• Phụ nữ cho con bú nên hạn chế sử dụng câu kỷ tử vì có thể làm giảm khả năng bài tiết sữa.
• Dược liệu có tính trệ, cần cẩn trọng khi sử dụng cho người bị tiêu chảy kéo dài và tỳ vị hư yếu.