Khám phá công dụng chữa bệnh từ cây thảo dược Chó đẻ

Chó đẻ hay còn được các bác sĩ Y học cổ truyền gọi với cái tên mỹ miều khác là Diệp hạ châu, đây là một cây thuốc quý một loại thảo dược trị bệnh với vô số lợi ích mang lại cho sức khỏe con người.

Đặc điểm nhận biết và thông tin về cây Chó đẻ

Theo tìm hiểu của các giảng viên Cao đẳng Dược tại Trường Cao đẳng Y dược TPHCM cho biết Chó đẻ có tên khoa học Phyllanthus urinaria L; thuộc họ Thầu dầu Euphorbiaceae. Cây chó đẻ răng cưa là một loại cỏ mọc hằng năm, cao chừng 30 cm, thân gần như nhẵn, mọc thẳng đứng, mang cành, thường có màu đỏ. Lá mọc so le,lưỡng lệ trông như lá kép, phiến lá thuôn, dài 5mm-15mm, rộng 2 mm -5mm, đầu nhọn hay hơi tù, mép nguyên nhưng hơi có răng cưa rất nhỏ, mặt dưới màu xanh lơ, không cuống hay có cuống rất ngắn. Hoa mọc ở kẽ lá, nhỏ, màu nâu đỏ, đơn tính, hoa đực, hoa cái cùng gốc, ở đầu cành, cái ở dưới. Hoa không cuống, hoặc có cuống rất ngắn. Đường kính quả có thể đạt tới 2 mm, treo lủng lẳng dưới lá, do đó có tên là diệp hạ châu có nghĩa là hạt dưới mặt lá. Hạt 3 cạnh, hình trứng, màu nâu nhạt, có vân ngang.

Theo Đông y, Chó đẻ có tính mát, vị hơi đắng ngọt, dân gian thường dùng chó đẻ để trị trẻ con cam tích, phù thủng do viêm thận, tiêu chảy, nhiễm trùng đường tiểu, sỏi bàng quang, viêm ruột, họng sưng đau.

Bài thuốc chữa bệnh áp dụng với cây Chó đẻ

Chó đẻ là một loại cây thảo mọc hoang phân bố khắp nước ta

Trị sạn mật, sạn thận Diệp hạ châu đắng 24g. Sắc lấy nước uống, sắc làm 2 nước để vừa tận dụng được hoạt chất vừa uống thêm nhiều nước. Nếu đầy bụng, ăn kém gia thêm Gừng sống hoặc Hậu phác. Để ngăn chận sỏi tái phát, thỉnh thoảng nên dùng diệp hạ châu dưới hình thức hãm uống thay trà, liều khoảng 8 đến 10g mỗi ngày.
Trị viêm gan, viêm ruột tiêu chảy, vàng da: Chó đẻ 40g, mã đề 20g, cây dành dành 12 g, sắc lên rồi dùng.
Trị viêm gan siêu vi. Chó đẻ 16g, Nhân trần nam 16g, Vỏ bưởi (phơi khô, sao) 4g, Hậu phác 8g, Thổ phục linh 12g. Nếu cơ thể quá suy nhược có thể gia thêm rễ Đinh lăng 12g, nhiệt nhiều gia thêm Rau má 12g, Hạt dành dành 12g, báng tích nhiều gia Vỏ đại 8 g. Sự phối hợp giữa diệp hạ châu, Nhân trần và Thổ phục linh tăng tác dụng giải độc, chống siêu vi. Gia thêm Vỏ bưởi, Hậu phác ấm nóng giúp kiện Tỳ để trung hòa bớt tính mát của Nhân trần và diệp hạ châu khi cần sử dụng lâu dài.
Trị bệnh sốt rét: Cây chó đẻ 8 g, dây hà thủ ô, lá cây mãng cầu tươi, thảo quả, thường sơn, dây gớm, mỗi loại lấy 10g, hạt cau, dây cóc, ô mai, mỗi vị lấy 4g sắc với 600ml nước, sau khi sắc xong còn khoảng 200 ml nước đem chia làm hai phần, uống trước cơn sốt rét 2h. Nếu dùng mà vẫn chưa hết thì cho thêm sài hổ 10g. 4. Cách sử dụng diệp hạ châu chữa bệnh.
Trị bệnh viêm gan B: Chó đẻ 30g, nhân trần 12g, chi từ 8g, sài hồ 12g, cùng hạ khô thảo 12g, ngày sắc uống một thang.
Chữa suy gan do rượu, sốt rét, nhiễm độc do môi trường hoặc các trường hợp hay nổi mẩn, nổi mụn do huyết nhiệt. Chó đẻ 12g, Cam thảo đất 12g. Sắc nước uống hàng ngày thay trà.
Trị sốt rét: Chó đẻ 16g, Thảo quả 12 g, Thường sơn 16g, Hạ khô thảo 12g, Binh lang 8 g, Đinh lăng 12g. Sắc uống. Nhân dân rất hay dùng cây chó đẻ răng cưa làm thuốc, giã nát với muối chữa đinh râu,mụn nhọt. Còn có tác dụng chữa bệnh gan, chữa sốt, đau mắt, rắn cắn. Ngày uống 20-40 g cây tươi, sao khô sắc đặc mà uống. Dùng ngoài không kể liều lượng.

Một số lưu ý khi sử dụng cây Chó đẻ trong việc chữa bệnh

Chó đẻ không có độc tính, độ an toàn cao ngoại trừ một số trường hợp đau cơ, co giật trong khi sử dụng cây chó để trong điều trị sỏi thận hoặc sỏi mật do quá trình tống xuất sỏi. Tuy nhiên, các giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM tại Trường Cao đẳng Y dược TPHCM cho biết cây Chó đẻ có tính mát có thể gây trệ Tỳ, đầy bụng ở những người có Tỳ Vị hư hàn, dùng liều cao hoặc dùng lâu ngày. Vì vậy, đối với những trường hợp này nên phối hợp với những vị thuốc có tính cay ấm để dung hòa bớt tính mát của Chó đẻ.