Viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn mạn tính ảnh hưởng đến vận động. Ngoài Tây y, nhiều người chọn Đông y để hỗ trợ giảm triệu chứng. Vậy điều trị bằng Đông y thế nào và cần lưu ý gì?

Viêm khớp dạng thấp là gì? Những thông tin cơ bản cần biết

Viêm khớp dạng thấp là bệnh lý viêm khớp mạn tính có tính chất tự miễn, xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các mô lành, đặc biệt là tại màng hoạt dịch của khớp. Điều này dẫn đến tình trạng viêm kéo dài, gây đau, sưng, cứng khớp, và nếu không được kiểm soát kịp thời có thể dẫn đến biến dạng, mất chức năng vận động.

Một số nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn gồm:

• Phụ nữ từ 30–60 tuổi.
• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh tự miễn.
• Người sống ở nơi có khí hậu ẩm thấp, ít vận động.
• Người bị rối loạn miễn dịch, thường xuyên căng thẳng, chế độ ăn thiếu dưỡng chất.

Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Đau khớp đối xứng (bàn tay, cổ tay, đầu gối, cổ chân…).
• Sưng đau nhưng ít đỏ quanh khớp.
• Cứng khớp buổi sáng kéo dài trên 30 phút.
• Mệt mỏi, sốt nhẹ, chán ăn.
• Xuất hiện các nốt thấp khớp dưới da quanh khớp bị tổn thương.

Bác sĩ công tác tại Khoa Y học cổ truyền – Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý phức tạp cần được nhận diện và can thiệp sớm để ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng.

Điều trị viêm khớp dạng thấp bằng Đông y – Phương pháp và lưu ý

Trong Đông y, viêm khớp dạng thấp được xếp vào nhóm chứng tý, nguyên nhân chủ yếu do phong, hàn, thấp xâm nhập làm tắc nghẽn khí huyết, gây đau nhức khớp. Phương pháp điều trị tập trung vào khu phong, tán hàn, trừ thấp, thông kinh hoạt lạc và bồi bổ khí huyết. Dưới đây là ba phương pháp thường được áp dụng trong Đông y gồm: Châm cứu, Xoa bóp bấm huyệt, Ngâm chân bằng thảo dược

Châm cứu

Châm cứu là biện pháp sử dụng kim tác động vào huyệt đạo để:

• Kích thích lưu thông khí huyết.
• Giảm đau bằng cơ chế điều hòa thần kinh.
• Tăng cường nuôi dưỡng khớp và điều hòa miễn dịch.

Tùy theo thể bệnh, thầy thuốc sẽ chọn vị trí huyệt khác nhau:

• Thể phong thấp nhiệt tý: châm huyệt phong trì, khúc trì, hợp cốc, huyết hải… kết hợp điện châm tần số cao.
• Thể đàm ứ kinh lạc: chọn huyệt âm lăng tuyền, phong long, túc tam lý… với điện châm tần số thấp.

Châm cứu đúng cách giúp hỗ trợ điều trị lâu dài, giảm đau hiệu quả và cải thiện chức năng khớp.

Xoa bóp bấm huyệt

Phương pháp này dùng tay tác động lên da, huyệt đạo nhằm:

• Làm mềm cơ, dây chằng quanh khớp.
• Giảm co cứng, cải thiện vận động.
• Tăng lưu thông máu và dưỡng chất nuôi khớp.
• Giảm mệt mỏi, nâng cao giấc ngủ.

Thầy thuốc sẽ chọn huyệt tương tự như khi châm cứu để thực hiện bấm huyệt theo thể bệnh. Nếu được thực hiện đúng kỹ thuật, phương pháp này mang lại hiệu quả thư giãn, giảm đau rõ rệt cho người bệnh.

Ngâm chân bằng thảo dược

Bàn chân là nơi tập trung nhiều huyệt đạo quan trọng. Việc ngâm chân với thảo dược giúp:

• Giảm đau nhức và tê buốt chân tay.
• Thư giãn thần kinh, cải thiện giấc ngủ.
• Làm mềm cơ khớp, dễ dàng vận động buổi sáng.

Các vị thuốc Đông y thường dùng: quế chi, tang ký sinh, độc hoạt, đỗ trọng, gừng… Ngâm chân với nước ấm 40–45°C khoảng 20–30 phút trước khi ngủ. Có thể kết hợp massage nhẹ để tăng hiệu quả. Ngâm chân là phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả, đặc biệt phù hợp với người cao tuổi hoặc bệnh nhân giai đoạn nhẹ.

Những rủi ro cần lưu ý khi áp dụng Đông y

Mặc dù Đông y có thể hỗ trợ giảm triệu chứng, nhưng người bệnh không nên tự ý áp dụng tại nhà khi chưa có chỉ định từ bác sĩ. Lý do là:

• Viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn cần chẩn đoán chính xác và điều trị lâu dài.
• Tự điều trị có thể làm bệnh diễn tiến nặng hơn, gây dị ứng hoặc che lấp triệu chứng.
• Việc chẩn đoán và theo dõi sau này sẽ gặp khó khăn nếu bệnh đã chuyển biến phức tạp.

Người bệnh nên đến cơ sở chuyên khoa để được hướng dẫn cụ thể, an toàn và hiệu quả.

Khi nào cần khám bác sĩ để được can thiệp y khoa?

Viêm khớp dạng thấp thường diễn tiến âm thầm nhưng hậu quả có thể rất nghiêm trọng nếu không điều trị kịp thời. Người bệnh nên đi khám sớm khi xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Đau sưng kéo dài ở các khớp nhỏ (bàn tay, cổ tay, bàn chân…).
• Cứng khớp buổi sáng trên 30 phút.
• Khớp nóng đỏ, hạn chế vận động.
• Mệt mỏi, sụt cân, sốt nhẹ không rõ nguyên nhân.

Tại cơ sở chuyên khoa, người bệnh sẽ được:

• Xét nghiệm máu (RF, Anti-CCP, ESR, CRP).
• Chụp X-quang, MRI, siêu âm khớp để đánh giá mức độ tổn thương.

Việc điều trị sớm, chính xác và kết hợp hợp lý giữa Đông – Tây y sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt bệnh lý và duy trì chất lượng sống lâu dài.

Việc điều trị viêm khớp dạng thấp bằng Đông y có thể mang lại nhiều lợi ích hỗ trợ, nhất là trong giảm đau, cải thiện vận động và tăng cường thể trạng. Tuy nhiên, Bác sĩ Cao đẳng Y Sài Gòn lưu ý người bệnh cần lưu ý phối hợp với bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Sự kết hợp giữa Đông y và Tây y đúng cách sẽ mở ra hướng điều trị toàn diện và an toàn cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp.