Y học cổ truyền đã nêu rõ, rau mác có vị ngọt, hơi đắng và có tính mát. Chúng có tác dụng giải nhiệt, tiêu độc, giảm đau và trừ nhũng. Chính vì vậy, rau mác được sử dụng trong rất nhiều bài thuốc hay của dân gian.
Một số bài thuốc hay giải nhiệt, tiêu độc từ rau mác
Rau mác hay còn được gọi là từ cô thuộc họ Trạch tả. Nó là loại cây thảo sống nhiều năm, có thân nằm bò dưới đất, ở đầu phình thành củ. Lá rau mác hình mũi mác, có 3 thuỳ nhọn, cuống lá thường dài. Cán hoa thì mọc đứng, trần dài 20 đến 90 cm, mang hoa từ nửa trên thân cây. Hoa trắng, khá to, được tập hợp thành chùm đứt đoạn, xếp đối nhau hoặc thành ba cái một. Quả bế dẹp. Ở vùng cao bà con thường hay lấy rau mác để làm thức ăn, lá non và cuống lá thường được dùng làm rau luộc, xào hoặc nấu canh ăn. Củ rau mác được thu hoạch vào mùa đông, dùng để nấu hoặc luộc ăn.
Một số bài thuốc hay cụ thể từ rau mác:
Bài thuốc 1: Chữa rối loạn tiêu hóa do thức ăn gây ra:
Cách làm: Rễ củ rau mác 100 gam cạo sạch vỏ ngoài, rửa thật sạch, giã nát, vắt lấy nước uống làm 2 đến 3 lần trong ngày. Dùng liền 2 đến 3 ngày. Ngoài ra cần phải ăn cháo đỗ xanh để giải độc, nếu như tình trạng không thuyên giảm cần phải tới cơ sở y tế để được thăm khám và được điều trị thích hợp.
Bài thuốc 2: Chữa khí hư:
Cách làm: Rễ củ rau mác 30 gam giã thật nhuyễn, thêm chút mật ong rồi cho vào bát nhỏ, hấp cách thủy cho chín, ăn lúc còn nóng. Ăn liền trong 1 tuần.
Bài thuốc 3: Chữa phù thũng:
Cách làm: Cả cây rau mác phơi khô 20 gam, rễ thủy xương bồ 12 gam thái nhỏ. Tất cả cho vào ấm đổ thêm 500ml nước sắc nhỏ lửa đến khi chỉ còn 150ml, uống làm hai lần trong ngày. 9 ngày được xem là 1 liệu trình.
Hoa của rau mác
Bài thuốc 4: Trị hôi nách:
Cách làm: Lá non rau mác rửa sạch, giã thật nhỏ, lấy nước bôi vào nách trước khi đi ngủ, sáng ngủ dậy thì mới rửa sạch và xát nước cốt quả chanh vào nách, cách này được Đông Y chứng minh rất hiệu quả.
Bài 5: Chữa mụn nhọt sưng đau:
Cách làm: Lấy lá non rau mác, rửa sạch, giã nhỏ, đắp vào tổn thương sau đó lấy vải băng lại, 2 giờ thay băng một lần. Ngày đắp 3 lần.
Bài thuốc 6: Chữa mẩn ngứa:
Cách làm: Rễ củ rau mác và củ mài (lượng bằng nhau) cạo bỏ vỏ ngoài, rửa sạch, phơi hoặc sấy khô rồi tán thành bột mịn, xoa hằng ngày.
Ngoài ra, ở nhiều nơi bà con thường sử dụng củ rau mác dùng làm thuốc bổ dương, cường tráng và dùng làm thuốc cầm mác khi bị tai nạn lao động rất hiệu nghiệm.