Dừa cạn hay còn được gọi với tên khác là Trường xuân hay Hoa hải đằng, thuộc họ Trúc đào. Đây là một cây thuốc với nhiều công dụng đặc biệt tốt cho sức khỏe con người.
- Bật mí một số công dụng chữa bệnh của Dạ cẫm
- Tắm trắng toàn thân với 8 vị thuốc bắc cơ bản
- Cách sử dụng thuốc Đông y như thế nào hiệu quả nhất
Dừa cạn với nhiều công dụng chữa bệnh hữu hiệu
Sơ lược thông tin cần biết về Dừa cạn
Dừa cạn có tên khoa học là Cantharanthus roseus (L.) G. Don, thuộc họ Trúc đào –Apocynaceae. Là cây thảo cao 0,40 – 0,80 m, phân thành nhiều cành. Lá mọc đối, hình thuôn dài 3-8 cm, rộng 1 – 2,5 cm. Hoa mọc đơn độc ở nách lá phía trên, màu hồng hay trắng (hiếm gặp hơn). Cây ra hoa quanh năm nên thường được trồng làm cảnh và còn có tên gọi là trường xuân hoa, tứ thời hoa, nhật nhật tân. Để làm thuốc, có thể thu hái lá quanh năm, rửa sạch thái nhỏ dùng tươi hay phơi khô; rễ thu về rửa sạch, phơi hay sấy khô. Theo tìm hiểu của các giảng viên Cao đẳng Dược tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM, trong Dừa cạn Việt Nam có tỷ lệ alcaloid toàn phần là 0,1 % tới 0,2 %. Dừa cạn hoa trắng có tỷ lệ hoạt chất cao hơn các loại khác. Rễ chứa hoạt chất (0,7-2,4 %) nhiều hơn trong thân (0,46 %) và lá (0,37-1,15 %). Các chất chủ yếu là vinblastin, pirinin, tetrahydroalstonin, vindolin , catharanthin, vindolinin, vincristin, ajmalicin…
Theo kiến thức Đông y, dừa cạn có vị hơi đắng, tính mát, có độc, có tác dụng kháng ung thư , trấn tĩnh, an thần, hạ huyết áp, hoạt huyết, thanh nhiệt , giải độc, tiêu thũng. Dừa cạn được nghiên cứu làm thuốc kìm hãm sự phát triển tế bào và được chỉ định trong điều trị bệnh Hodgkin (một loại ung thư hệ bạch huyết), bệnh bạch cầu lymphô cấp, một số ung thư. Trong dân gian vẫn dùng trị cao huyết áp, điều kinh, trị bệnh đái đường, chữa tiêu hóa kém và chữa lỵ, thông tiểu tiện , chữa bệnh đi tiểu đỏ và ít. Có người dùng trị ung thư máu, ung thư phổi. Ở Trung Quốc, người ta dùng toàn cây dừa cạn dùng trị cao huyết áp, bệnh bạch huyết lymphô cấp tính, mụn nhọt độc và cả ung thư. Còn ở Nouvelle-Calédonie (châu Đại Dương), dừa cạn cũng là vị thuốc chống ung thư. Ở Australia, nước hãm rễ cây dừa cạn là loại thuốc dân gian chống đái đường. Theo TS, Võ Văn Chi, từ năm 1926 người ta đã tìm thấy một phức hợp có tính chất của digitalin, tới năm 1944 đã tìm thấy một hoạt chất có trạng thái của insulin, điều đó cắt nghĩa được tác dụng hạ đường huyết của dừa cạn.
Một số bài thuốc chữa bệnh áp dụng với Dừa cạn
Dừa cạn và một số bài thuốc chữa bệnh cần biết
- Trị rong kinh: lấy từ 20 – 30 g dừa cạn sao vàng (toàn cây có cả hoa và rễ), sắc lấy nước uống, uống liên tục từ 3 – 5 ngày.
- Chữa chứng mất ngủ: dùng 20 g thân lá dừa cạn khô sao vàng, 12 g lá vông nem, 12 g hạt muồng sao đen, sắc uống trước khi đi ngủ.
- Trị ung thư máu, viêm đại tràng: lấy từ 15 – 20 g thân lá dừa cạn khô sao vàng, sắc lấy nước uống, chia từ 2 – 3 lần uống trong ngày.
- Chữa tăng huyết áp, đái tháo đường: dùng 20 g thân lá dừa cạn khô sao vàng và 20 g lá dâu, sắc lấy nước uống, chia uống từ 2 đến 3 lần trong một ngày. Ngoài ra, dùng 6 g hoa dừa cạn, 10 g nụ hoa hòe (hay 10 g cúc hoa), hãm với nước sôi trong bình kín khoảng 20 phút. Dùng uống thay nước trà mỗi ngày.
Ngoài ra các lương y tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM gửi một số lời khuyên rằng không nên dùng Dừa cạn để chữa bệnh người huyết áp thấp; không sử dụng với phụ nữ đang mang thai bởi vì thuốc có thể gây độc cho thai nhi hay nuôi con bằng sữa mẹ bởi vì; đặc biệt sử dụng dừa cạn với liều cao và kéo dài có thể gây mù và tệ nhất là dẫn đến tử vong