Dừa cạn thường được trồng để làm cảnh. Tuy nhiên, phần ngọn của cây dừa cạn sau khi phơi khô thì có giá trị như một thảo dược trị bệnh có thể dùng sắc uống hoặc giã đắp.
Dừa cạn – thảo dược quý trị bệnh
Dừa cạn còn có tên gọi là bông dừa hay hải đằng. Tên khoa học là Catharanthus Roseus (L.) G. – Don Apocynaceae. Theo Kiến thức Đông y, dừa cạn có tác dụng trong làm săn, chống viêm, giúp hạ áp và được sử dụng để điều trị một số bệnh như: viêm đại tràng, khí hư bạch đới, bệnh tăng huyết áp, viêm nhiễm phần phụ, kinh bế, bệnh zona, phong ngứa, đái tháo đường, hoặc vàng da… Trong dân gian, người ta dùng lá dừa cạn giã nát đắp lên những vết bỏng giúp làm mát da thịt, giảm đau và chống bội nhiễm.
Một số bài thuốc hay từ dừa cạn làm thuốc
Trị zona:
Bài thuốc: dừa cạn (sao vàng hạ thổ) 16 gam, thổ linh 16 gam, bạch linh 10 gam, kinh giới 12 gam, chi tử 10 gam, nam tục đoạn 16 gam, cam thảo đất 16 gam, hạ khô thảo 16 gam. Sắc uống ngày 1 thang, sắc làm 3 lần, uống 3 lần. Kết hợp lấy lá dừa cạn, lá cây hòe với lượng bằng nhau, giã nhỏ đắp lên các tổn thương và băng lại.
Công dụng: hút chất độc ra ngoài, làm giảm đau nhức.
Trị khí hư bạch đới:
Bài thuốc: dừa cạn 12 gam, rễ cây bạch đồng nữ 16 gam, biển đậu 16 gam, đan sâm 16 gam, cây chó đẻ 16 gam, lá bạc sau 16 gam. Sắc uống ngày 1 thang.
Trị tăng huyết áp:
Bài thuốc 1: dừa cạn 160 gam, lá đinh lăng 180 gam, hoa hòe 150 gam, cỏ xước 160 gam, đỗ trọng 120 gam, chi tử 100 gam, cam thảo đất 140 gam. Các vị sao giòn tán vụn trộn đều, bảo quản trong hộp kín tránh ẩm. Ngày dùng 40 gam cho vào ấm, đổ nước sôi hãm, sau 10 phút là được. Uống thay trà trong ngày. Công dụng: an thần hạ áp, làm bền thành mạch, êm dịu thần kinh.
Bài thuốc 2: dừa cạn (phơi khô) 16 gam, nga truật 12g, hồng hoa 10 gam, tô mộc 20 gam, chỉ xác 8 gam, trạch lan 16 gam, huyết đằng 16 gam, hương phụ 12 gam. Sắc uống ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.
Trị u xơ tiền liệt tuyến:
Bài thuốc: dừa cạn 12 gam, huyền sâm 12 gam, xuyên sơn 10 gam, chè khô 12 gam, hoàng cung trinh nữ 5 gam, cát căn 16 gam, bối mẫu 10 gam, đinh lăng 16 gam. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.\
Trị lỵ trực khuẩn:
Bài thuốc: dừa cạn (sao vàng hạ thổ) 20 gam, cỏ sữa 20 gam, cỏ mực 20 gam, chi tử 10 gam, lá khổ sâm 20 gam, hoàng liên 10 gam, rau má 20 gam, đinh lăng 20 gam. Các vị cho vào ấm, đổ 3 bát nước sắc lấy 1,5 bát, chia 3 lần uống trong ngày.
Công dụng: Người bệnh đi ngoài nhiều lần, bụng đau từng cơn, phân có chất nhầy, có máu mũi, sút cân nhanh.
Trị chứng tiêu khát:
Bài thuốc: dừa cạn 16 gam và các vị thuốc bắc cát căn 20 gam, thạch hộc 12 gam, hoài sơn 16 gam, sơn thù 12g, đan bì 10 gam, khiếm thực 12 gam, khởi tử 12 gam, ngũ vị 10 gam. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần.
Trị bệnh trĩ:
Bài thuốc: Hoa, lá dừa cạn và lá thầu dầu tía, hai thứ giã nhỏ đắp tại chỗ băng lại. Đồng thời uống bài thuốc sau: dừa cạn (sao vàng) 20 gam, cỏ mực 20 gam, phòng sâm 16 gam, hoàng kỳ 12 gam, đương quy 12 gam, bạch truật 16 gam, thăng ma 10 gam, sài hồ 10 gam, trần bì 10 gam, cam thảo 12 gam. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần. Uống liền 10 ngày, nghỉ 3 – 4 ngày, sau đó tiếp đợt hai.