Theo Kiến thức Đông Y, liệt dây VII ngoại biên đã được mô tả trong những bệnh danh khẩu nhãn oa tà. Liệt dây VII ngoại biên do nhiều nguyên nhân cơ năng hay thực thể gây ra:
Viêm nhiễm, lạnh (phong hàn), do nhiễm trùng (phong nhiệt), do sang chấn (ứ huyết).
Sau đây xin giới thiệu cách chữa liệt dây VII ngoại biên do lạnh (phong hàn), do nhiễm trùng (phong nhiệt) do sang chấn (ứ huyết).
Liệt dây thần kinh số 7 do lạnh
YHCT gọi là trúng phong hàn kinh lạc :
Triệu chứng: Sau khi gặp mưa, gió lạnh, tự nhiên mắt không nhắm được miệng méo cùng bên với mắt, uống nước trào ra, không huýt sáo được, toàn thân có hiện tượng sợ lạnh, rêu lưỡi trắng, mạch phù.
Phương pháp chữa: khu phong, tán hàn, hoạt lạc (hoạt huyết, hành khí)
*Bài thuốc:
Bài 1:
Ké đầu ngựa 12g Ngưu tất 12g
Tang ký sinh 12g Uất kim 8g
Quế chi 8g Trần bì 8g
Bạch chỉ 8g Hương phụ 8g
Kế huyết đằng 12g
Bài 2: Đại tần giao thang:
Khương hoạt 8g Thục địa 12g
Độc hoạt 8g Bạch thược 8g
Tần giao 8g Đẳng sâm 12g
Bạch chỉ 8g Phục linh 8g
Xuyên khung 8g Cam thảo 6g
Ngưu tất 12g Bạch truật 12g
Đương quy 8g Hoàng cầm 8g
Châm cứu: Châm các huyệt tại chỗ: Ế phong, Dương bạch, Toán trúc,Tình minh, Tỵ trúc không, Đồng tử liêu, Thừa khấp, Nghinh hương, Giáp xa, Địa thương, Nhân trung, Thừa tương …toàn thân châm Hợp cốc, Phong trì. Châm kích thích điện vào các huyệt trên.
Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên do nhiễm trùng
YHCT gọi là trúng phong nhiệt ở kinh lạc
Triệu chứng: Tại chỗ giống như trên, toàn thân có sốt, sợ gió, sợ nóng, rêu lưỡi trắng dày, mạch phù sác.
Sau khi hết sốt chỉ còn tình trạng liệt dây VII ngoại biên .
Phương pháp chữa: Khu phong thanh nhiệt, hoạt huyết (khi có sốt), khu phong bổ huyết hoạt lạc (khi hết sốt).
* Bài thuốc:
Kim ngân hoa 16g Xuyên khung 12g
Bồ công anh 16g Đan sâm 12g
Thổ phục linh 12g Ngưu tất 12g
Ké đầu ngựa 12g
Châm cứu:
Châm như trên, thêm huyệt Khúc trì, Nội đình.
Liệt dây số 7 ngoại biên do sang chấn
YHCT gọi là ứ huyết ở kinh lạc
Triệu chứng: Gồm triệu chứng liệt dây VII đã được trình bày ở trên, tìm hiểu nguyên nhân gây sang chấn như sau ngã, bị thương tích, sau khi mổ vùng hàm mặt, xương chũm v,v…
Phương pháp chữa: Hoạt huyết hành khí:
*Bài thuốc:
Đan sâm 12g Uất kim 8g
Xuyên khung 12g Chỉ xác 6g
Ngưu tất 12g Trần bì 6g
Tô mộc 8g Hương phụ 6g
Châm cứu:
Châm các huyệt tại chỗ như trên tòan thân châm các huyệt Huyết hải, Túc tam lý
Đa số các trường hợp liệt dây VII ngoại biên, do lạnh do sung huyết chữa bằng phương pháp châm cứu đem lại kết quả tốt không được cứu bỏng để lại sẹo trên mặt, các trường hợp liệt dây VII ngoại biên do nhiễm trùng hồi phục chậm hơn.
Đối với các trường hợp hồi phục chậm (trên 2 tháng)người thầy thuốc và người bệnh phải kiên trì về thời gian và phối hợp nhiều phương pháp chữa (châm cứu, tiêm thuốc vào các huyệt, châm điện, vật lý liệu pháp tử ngoại, điện phân, xoa bóp, mai hoa châm v.v…) thường kết quả thu được tốt hơn.