Cây móp gai, còn được biết đến như cây mớp gai, ráy gai, củ chóc gai, là một loại thảo dược quý có tác dụng đáng kể trong việc điều trị xơ gan cổ trướng và phù thận.
- Thảo dược Chè dây – Tác dụng đối với sức khỏe con người
- Các tác dụng dược lý đáng kinh ngạc của cây dừa cạn
- Cây lá lốt – Các bài thuốc tự nhiên chữa bệnh an toàn, hiệu quả
Một số thông tin cần biết về Thảo dược trị bệnh – Cây móp gai
Cây móp gai, còn được biết đến với tên gọi khác như cây mớp gai, ráy gai, củ chóc gai, là một loại rau dại tự nhiên chặt chẽ liên quan đến lịch sử của các người du kích trong kháng chiến. Ngoài việc là một loại rau sạch ngon và bổ dưỡng, cây móp gai còn được biết đến như một vị thuốc với những công dụng đáng ngạc nhiên.
Tên khoa học của cây móp gai là Lasia spinosa (Lour) (1), thuộc họ Ráy.
Mô tả:
- Thân cây: Móp gai là một loại cây thân thảo, với thân và gốc rễ nằm dưới đất bùn ẩm ướt. Thân cây có hình dạng bò phình to như củ, có nhiều mắt và sẹo từ lá đã rụng (2).
- Rễ: Cây móp gai có rễ chùm, phát triển trên thân cây.
- Lá: Cuống bẹ của lá có dạng dời, có chiều dài lên đến 50cm và mang nhiều gai nhỏ. Các gai trên lá rất cứng khi lá già. Lá của cây móp gai có hình dạng sẻ thùy, được tổ chức theo cấu trúc lá kép mọc đối xứng. Trên gân chính và các gân nhỏ của lá đều có gai sắc nhọn. Lá trẻ mềm và mập mạp giống nhánh cây kim tiền, được người dân hái về để làm rau ăn.
- Hoa: Hoa của cây móp gai mọc từ thân cây, có cuống hoa dài vươn lên có thể đạt tới 50cm. Hoa có màu đỏ và thường nở đơn độc, với một cánh hoa hòa màu vàng bên trong có nhụy hình trùy.
- Quả: Quả của cây móp gai có hình dạng phình to, dạng trùy và mang nhiều gai mắt sần sùi.
Bộ phận dùng:
- Lá non và đọt non của cây được người dân sử dụng làm rau ăn.
- Thân cây (hoặc củ) được dân gian sử dụng để làm thuốc.
Thu hái và chế biến:
Đọt non của cây móp gai có thể thu hái quanh năm. Người dân nhổ những đọt non này hàng ngày để sử dụng làm rau ăn. Cây móp gai có hương vị đặc biệt thơm ngon, chỉ những người sành ăn mới biết đến loại rau này. Hiện nay, trên thị trường, giá bán của đọt non móp gai tươi có thể lên đến 50.000đ/kg.
Củ của cây móp gai được nhân dân đào lên sau đó cắt bỏ rễ con và cuống lá. Củ được rửa sạch, thái mỏng và phơi khô để làm thuốc.
Tính vị của cây móp gai:
- Củ móp gai: Có vị hơi cay, tính mát, không độc và không gây ngứa như các cây thuộc họ ráy.
- Lá móp gai: Có vị hơi chát ngọt, hơi cay, mang một hương vị thơm ngon và đậm đà.
Công dụng của cây móp gai: Theo Giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cho biết, Cây móp gai được sử dụng theo kinh nghiệm dân gian để điều trị một số chứng bệnh như:
- Xơ gan cổ trướng
- Viêm gan
- Vàng da
- Rối loạn tiểu tiện
- Tăng cường sức khỏe và bổ dưỡng
- Giảm đau xương khớp
- Giảm mụn nhọt
- Giảm ngứa
Đối tượng nên sử dụng:
- Những người bị xơ gan cổ trướng
- Những người bị viêm gan
- Những người bị phù thũng, tích nước
- Những người bị viêm thận thủy thũng
- Những người bị ho viêm họng
- Những người bị đau lưng, cột sống
- Những người bị đau vai, tê chân tay
- Những người mắc phải vấn đề da như mụn bọc, mụn trứng cá
- Những người bị mẩn ngứa, mẩn đỏ trên cơ thể
Cách sử dụng: Củ móp gai khô được dùng khoảng 10g-20g, sắc nước uống hàng ngày. Ngoài ra, đọt non (lá non) có thể được dùng để xào nấu hoặc muối chua, sử dụng như một loại rau xanh thơm ngon, giàu dinh dưỡng và có giá trị cho sức khỏe.
Một số bài thuốc từ cây móp gai
Dưới đây là một số bài thuốc từ cây móp gai được các Giảng viên, Dược sĩ – Trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội tổng hợp và chia sẻ, hãy cùng tham khảo nhé:
Bài thuốc điều trị xơ gan cổ trướng, viêm gan, vàng da:
Chuẩn bị: Củ cây móp gai khô 15g, lá cây quao khô 15g, cây ô rô nước khô 15g.
Thực hiện: Rửa sạch và phơi khô các vị thuốc (có thể sao vàng hạ thổ nếu có điều kiện). Sau đó, sắc chúng với khoảng 4 chén nước sạch, đun cạn để lấy khoảng 2 chén nước. Chia thành nhiều lần uống trong ngày.
Bài thuốc điều trị phù thận, thông tiểu tiện, viêm thận thủy thũng:
Chuẩn bị: Củ móp gai khô 20g.
Thực hiện:
- Cách 1: Sao vàng hạ thổ củ khô, sắc với khoảng 3 chén nước. Sắc lấy 2 chén và chia thành nhiều lần uống trong ngày.
- Cách 2: Sau khi sao vàng vị thuốc, đập thành bột mịn, hòa vào nước sôi, để nguội rồi uống hàng ngày.
- Cách 3: Kết hợp sử dụng đọt non của cây móp gai, rửa sạch và luộc để ăn hàng ngày. Cách này giúp thúc đẩy tiểu tiện và thanh lọc cơ thể, đồng thời cung cấp chất xơ cho cơ thể.
Bài thuốc giảm đau nhức xương khớp:
Chuẩn bị: Củ móp gai khô 15g, củ cốt khí khô 15g, cỏ xước khô 15g, lá lốt khô 10g.
Thực hiện: Rửa sạch các vị thuốc và đun với khoảng 4 bát nước. Đun cho nước cạn, lấy khoảng 2 bát nước và chia thành 3 lần uống sau bữa ăn. Dùng liên tục trong khoảng 10 ngày, người bệnh sẽ cảm nhận hiệu quả của bài thuốc này.
Bài thuốc điều trị mụn trứng cá:
Chuẩn bị: Củ móp gai khô 15g.
Thực hiện: Sắc nước uống hàng ngày. Đồng thời, kết hợp sử dụng đọt non móp gai làm rau ăn sẽ mang lại hiệu quả tốt cho chức năng gan, thận, từ đó giúp cải thiện làn da, giảm mụn hiệu quả và kéo dài.
Bài thuốc điều trị mẩn ngứa ngoài da:
Chuẩn bị: Sử dụng toàn bộ cây móp gai, bao gồm thân và lá cây, bao cả lá già (khoảng 1 nắm lớn).
Thực hiện: Đun nước từ phần trên cây, sau đó tắm ngày một lần bằng nước này. Sử dụng liên tục trong khoảng 1 tuần sẽ có sự cải thiện.
Lưu ý: Những bài thuốc trên chỉ là kinh nghiệm dân gian và chưa được chứng minh qua nghiên cứu khoa học. Trước khi sử dụng, bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị.
Nguồn: thuocbac.edu.vn tổng hợp