Bướu giáp, hay còn gọi là bướu cổ, là một bệnh lý phổ biến liên quan đến tuyến giáp. Ngoài các phương pháp điều trị của y học hiện đại, Đông y cũng cung cấp những bài thuốc hỗ trợ hiệu quả trong việc điều trị bệnh này.
- Những vị thuốc đông y hỗ trợ giảm trào ngược dạ dày hiệu quả
- Những vị thuốc Đông Y nổi bật giúp giảm ho khi thời tiết chuyển lạnh
Các bài thuốc Đông y hỗ trợ điều trị bướu giáp
Bướu giáp do can đàm uất kết
Bướu giáp do can đàm uất kết thường có các triệu chứng như bướu mềm ở vùng cổ, không cứng, kèm theo cảm giác tắc nghẽn ở cổ họng. Các biểu hiện khác bao gồm tức ngực, tính tình dễ cáu gắt, hồi hộp, mất ngủ, mắt lồi, mệt mỏi, thở dài, kèm theo buồn nôn, đờm nhiều, đại tiện lỏng hoặc không thoải mái sau khi đi vệ sinh, và kinh nguyệt không đều ở phụ nữ.
Theo bác sĩ công tác tại Khoa Y học cổ truyền – Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, nguyên nhân của tình trạng này là khí uất trệ và tân dịch tụ lại, gây ra đàm. Tình chí uất ức lâu ngày tạo thành hỏa, làm tổn thương tâm âm, gây mất ngủ, hồi hộp, dễ cáu gắt. Can khí không điều hòa còn ảnh hưởng đến tỳ, gây đàm thấp, đại tiện lỏng và mệt mỏi.
- Phép trị: Để điều trị bướu giáp do can đàm uất kết, cần sơ can lý khí, nhuyễn kiên tán kết. Một bài thuốc có thể sử dụng là ‘Sài hồ sơ can tán’ kết hợp với bài ‘Ôn đởm thang’.
- Thành phần: Sài hồ 6g, hoàng cầm 10g, uất kim 10g, hậu phác 10g, tô ngạnh 10g, thanh bì 10g, trần bì 10g, chiết bối mẫu 10g, chỉ xác 10g, bạch thược 10g, bán hạ 10g, phục linh 15g, hoàng liên 10g, thương truật 10g, sinh mẫu lệ 30g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Bướu giáp do can kinh hỏa vượng
Bướu giáp do can kinh hỏa vượng có các triệu chứng như cổ họng phía trước sưng lớn, khi ấn có cảm giác rung động. Bên cạnh đó, người bệnh thường có tính nóng nảy, dễ cáu giận, phiền nhiệt, ra nhiều mồ hôi, nói nhiều, tay run, ăn nhanh đói, cơ thể gầy sút, miệng khô đắng và lưỡi đỏ.
bác sĩ Cao đẳng Y Sài Gòn cho biết nguyên nhân là do tinh thần căng thẳng hoặc tổn thương tinh thần lâu ngày làm can khí uất kết, dẫn đến rối loạn chức năng sơ tiết của Can. Khi khí uất lâu ngày, nó hóa thành hỏa, sinh nhiệt và làm khô dịch tân, gây đàm. Đàm và khí kết lại, gây bướu cổ.
- Phép trị: Để điều trị bướu giáp do can kinh hỏa vượng, cần thanh can hỏa, lý khí, hóa đàm. Bài thuốc ‘Long đởm tả can thang gia giảm’ thường được áp dụng.
- Thành phần: Long đởm thảo 10g, chi tử 10g, sài hồ 10g, trạch tả 10g, hoàng cầm 10g, sinh địa 15g, đan sâm 15g, bạch thược 15g, hạ khô thảo 20g, sinh mẫu lệ 30g, thạch quyết minh 30g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tuyển sinh năm 2024
Bướu giáp do khí âm lưỡng hư
Bướu giáp do khí âm lưỡng hư thường do lao lực quá độ, căng thẳng kéo dài hoặc ăn uống thất thường gây tổn thương Tỳ khí. Khi Tỳ hư, khả năng vận hóa thất thường, khí huyết sinh hóa không đủ, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, chân tay yếu ớt, sắc mặt tái nhợt, môi nhạt.
Bệnh kéo dài sẽ ảnh hưởng đến Thận, khí âm bị hao tổn, khí hư làm huyết vận hành yếu ớt, gây huyết ứ. Âm hư sinh nhiệt nội, làm dịch tân bị tổn thương và chuyển hóa thành đàm, dẫn đến đàm và huyết ứ tích tụ ở cổ và mắt, gây bướu cổ và mắt lồi.
- Phép trị: Để điều trị bướu giáp do khí âm lưỡng hư, cần ích khí dưỡng âm, nhuận kiện hóa đàm. Bài thuốc ‘Tứ quân tử thang’ kết hợp với ‘Sinh mạch tán gia giảm’ thường được áp dụng.
- Thành phần: Đảng sâm 15g, bạch truật 12g, phục linh 15g, cam thảo 6g, mạch môn 15g, ngũ vị tử 10g, sinh địa 15g, đương quy 12g, hoàng kỳ 20g, bạch thược 15g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Với các bài thuốc Đông y, kết hợp với phương pháp điều trị hiện đại, bệnh nhân bị bướu giáp có thể tìm thấy phương thức hỗ trợ điều trị hiệu quả, giúp cải thiện sức khỏe và cân bằng lại cơ thể, từ đó đạt được kết quả điều trị toàn diện và bền vững.